اصولا میزان مقاومت کششی بتن بسیار پایین است بر همین اساس برای جلوگیری از فشارهای وارده و افزایش مقاومت آن از آرماتور کمک گرفته می‌شود. این دسته از محصولات اغلب در ستون بندی یا تیرهای ساختمانی برای بالا بردن مقاومت سازه مقابل نیروهای برشی و پیچشی مورد استفاده قرار می‌گیرند به عنوان مثال یکی از پرکاربردترین آنها خاموت نام دارد که در دسته‌بندی میلگرد عرضی قرار دارد.
همان طور که به آن اشاره شد به منظور افزایش استحکامات سازه بالاخص افزایش میزان مقاومت کششی بتن انواع میلگردها در ساخت و ساز و پروژه‌های عمرانی اجرا می‌گردند. این دسته از محصولات فولادی در تیر یا ستون‌های سازه تعبیه می‌شوند و هدف اصلی از نصب آنها جلوگیری از فشارهای وارده همچون نیروهای کششی و برشی است. برای اطلاع از قیمت میلگرد ساده و آجدار میتوانید به سایت مرکزآهن مراجعه کنید.
میلگردهایی که در امتداد طول میلگرد دیگر قرار دارند، طولی و آنهایی که در جهت عرض اجرا می‌شوند، میلگرد عرضی نام دارند. خاموت نوعی آرماتور است که به صورت عرضی در تیرها، ستون‌ها و سایر اعضای اصلی سازه بتنی قرار می‌گیرد و به صورت عمودی نسبت به میلگردهای طولی در سازه جایگذاری می‌شود.
به صورت کلی این گونه می‌توان گفت که در سازه‌های بتنی مقاطع فولادی به دو صورت در بتن تعبیه می‌شوند:
هر‌کدام از این محصولات در تیر و ستون‌بندی به صورت طولی قرار گیرد میلگرد طولی و هر کدام که به صورت عرضی و عمود بر محصولات تعبیه گردد میلگرد عرضی نامیده می‌شود که حالت‌های چهارگوش داشته و مکمل یکدیگر هستند.
به صورت واضح‌تر نصب میلگردها مطابق با نقشه‌های اجرائی در ساخت و ساز، آرماتوربندی نام دارد و ناظر و یا تعبیه کار نیز آرماتوربند نامیده می‌شود. اغلب از آنها برای تقویت سازه، پل سازی، سد سازی و غیره کمک گرفته می‌شود. این دسته از مقاطع به کمک سیم‌های مفتولی به یکدیگر متصل می‌گردند.
در ارتباط با قطر محصولات مورد استفاده این گونه می‌توان گفت که محصولاتی در قطر ۶ تا ۱۲ میلی‌متر برای تهیه آرماتورهای عرضی چون خاموت و محصولاتی با قطر ۱۰ تا ۵۰ میلی‌متر برای استفاده در ستون و فونداسیون بسیار مناسب هستند. چند نمونه از میلگردهای مناسب برای ساخت و ساز را میتوانید در جدول زیر مشاهده کنید:
| کارخانه | آنالیز | محل بارگیری | نوع |
|---|---|---|---|
| قیمت میلگرد 8 شاهرود | A2 | کارخانه | شاخه آجدار |
| میلگرد 14 شاهرود | A3 | کارخانه | شاخه آجدار |
| قیمت میلگرد 16 شاهرود | A3 | کارخانه | شاخه آجدار |
| قیمت میلگرد ۱۸ شاهرود | A3 | کارخانه | شاخه آجدار |
در ستون‌بندی همواره باید به موارد زیر توجه نمود:
آرماتورهای طولی همان طور که از نامشان پیداست به صورت طولی و افقی در دو ردیف بالا و پایین فونداسیون اجرا می‌شوند. اما سوال اینجاست که چگونه وزن و تعداد لازم این دسته از میلگردها را تخمین بزنیم؟ به صورت کلی ابتدا باید طول یک میلگرد فولادی در محوطه مورد نظر تخمین زده شود. از طرفی همواره باید به مواردی همچون فاصله از بخش‌های اطراف خود به منظور پیشگیری از خوردگی، جلوگیری از زنگ زدگی، فرسایش و غیره دقت داشت.
این میزان پوشش مطابق با مبحث ۹ آیین‌نامه ملی ساختمان در نظر گرفته می‌شود. از سوی دیگر خم میلگرد نیز در محاسبات جایگاه ویژه‌ای دارد. چرا که دو طرفه میلگردهای طولی و عرضی به منظور اتصال بهتر و مطلوب‌تر فرم داده می‌شوند در نتیجه این مقدار خم نیز در معادلات مهندسی در نظر گرفته می‌شود. به صورت کلی می‌توان از فرمول زیر کمک گرفت:
طول میلگرد = طول محور (دو برابر طول کاور) – (دو برابر طول خم)
به منظور تخمین وزن مقاطع طولی و عرضی نیز می‌توان از دو روش زیر کمک گرفت:
با محاسبه قطر میلگرد به توان 2 تقسیم بر 162 می‌توان وزن تقریبی را پیش‌بینی نمود. اما موضوع برای تخمین تعداد آرماتورهای عرضی کمی ساده‌تر است برای محاسبه تعداد آنها تنها کافیست محور عرضی و فواصل را بررسی نمود حال مطابق با تقسیم بندی‌های انجام شده مشخص می‌گردد که به چه تعداد مقطع عرضی نیاز خواهیم داشت.
در پی ساختمان‌ها از مقاطع طولی و عرضی آجدار A3 و در دیوارهای برشی از میلگرد آج دار A2 استفاده شود چرا که ممنوعیت خم و باز خم در پروسه اختلال ایجاد خواهد نمود. از سوی دیگر همواره باید در نظر داشت که پوشش مقطع فولادی در تیر و ستون حداقل 3.5 سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود اما این مورد برای آرماتورهای ساختمان حداقل ۵ سانت است چرا که به طور مداوم با خاک در تماس بوده و به پوشش خالص بیشتری نیاز است.
سوالات شما
میلگردهایی هستن که در فونداسیون به دو صورت طولی و عرضی بر روی هم چیده می‌شوند.
با محاسبه قطر میلگرد به توان ۲ تقسیم بر ۱۶۲ می‌توان وزن تقریبی را پیش‌بینی نمود.
اندازه، نحوه قرار گیری و چیدمان محصولات، ترازبندی، فواصل از بالا و پایین، پوشش و تعداد باید توجه کرد.